Czy osoba cierpiąca na hipochondrię może cierpieć na prawdziwą hipochondrię? W tym artykule dowiesz się więcej o objawach tego problemu zdrowia psychicznego. Dowiesz się również, jak wykryć hipochondrię u siebie lub u kogoś, kogo znasz. Hipochondria może być spowodowana wieloma czynnikami.
Spis treści artykułu
Co to jest hipochondria?
Lekarz może stwierdzić, czy pacjent cierpi na hipochondrię na podstawie zauważonych przez niego objawów. Lekarz może przeprowadzić badanie fizykalne i zapytać o historię choroby i ogólne samopoczucie pacjenta. Lekarz może również zlecić ocenę medyczną lub psychologiczną oraz przeprowadzić testy osobowości. Jeśli diagnoza zostanie postawiona, pacjent może wymagać regularnych wizyt u lekarza.
Leczenie hipochondrii obejmuje psychoterapię. Głównym celem jest pomoc pacjentowi w jak najbardziej normalnym funkcjonowaniu, przy jednoczesnym leczeniu podstawowych zaburzeń psychicznych, które wywołują objawy. W zależności od nasilenia i rodzaju objawów, terapia może obejmować różne podejścia. Monitorowanie objawów przez psychiatrę może pomóc w wykryciu wszelkich oznak prawdziwego problemu zdrowotnego i postawieniu diagnozy. Inne rodzaje leczenia mogą obejmować przyjmowanie leków.
Pomimo że w dsm-5 termin „hipochondria” zastąpiono terminem „zaburzenie lękowe związane z chorobą”, podstawowe objawy są takie same. Osoba cierpiąca na hipochondrię przejmuje się każdym objawem fizycznym, nawet tym, który nie jest szkodliwy lub poważny. Może nawet poddawać się niepotrzebnym badaniom, aby dowiedzieć się, czy cierpi na poważną chorobę.
Mimo że wiele osób z lękiem o zdrowie szuka pomocy medycznej z powodu objawów fizycznych, lekarze często stwierdzają, że osoby te nadmiernie martwią się o własne zdrowie. Ich objawy są nielogiczne i realistyczne, co może frustrować osoby z ich otoczenia. Zaburzenie to jest także związane z podwyższonym poziomem stresu. Przyczyna hipochondrii pozostaje niejasna, ale powszechnie łączy się ją z innymi chorobami fizycznymi, w tym z lękiem i depresją.
Przyczyny i objawy hipochondrii
Osoby z lękiem o zdrowie, czyli hipochondrią, nieustannie martwią się o swoje przyszłe zdrowie i obawiają się wystąpienia chorób fizycznych. Osoby z tym zaburzeniem nieustannie poszukują objawów choroby, której rozwoju się obawiają. Obsesyjnie poszukują też informacji o chorobie, której się obawiają, i oglądają programy, w których się o niej mówi. Chociaż przyczyny hipochondrii są różne, wszystkie wiążą się z niezdrową obsesją na punkcie objawów ciała.
Objawy hipochondrii mogą być subtelne lub bardzo nasilone. Dana osoba może prowadzić normalne życie, ale jej zamartwianie się drobnymi dolegliwościami może wpływać na zdolność do cieszenia się nim. Objawy mogą się różnić w zależności od stopnia nasilenia hipochondrii, która może być przewlekłym, wyniszczającym zaburzeniem psychicznym. W niektórych przypadkach osoba może nawet doświadczać objawów, które w ogóle nie występują.
Jeśli uważasz, że możesz cierpieć na hipochondrię, rozważ podjęcie terapii psychiatrycznej. Terapia w przypadku tego zaburzenia polega zazwyczaj na mówieniu o obawach i omawianiu ich z zaufanymi osobami. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia hipochondrii. Celem tej terapii jest zminimalizowanie objawów hipochondrii poprzez nauczenie mechanizmów radzenia sobie z nimi.
Poza terapią poznawczo-behawioralną lekarz może przepisać leki lub psychoterapię. Psychoterapia jest najczęstszym sposobem leczenia hipochondrii, w którym licencjonowany terapeuta pomaga pacjentowi uporać się z jego lękami o zdrowie. W wielu przypadkach w leczeniu hipochondrii można przepisać leki z grupy SSRI. Jeśli pierwotną przyczyną zaburzeń jest leżący u ich podłoża problem zdrowia psychicznego, najlepszym rozwiązaniem może być terapia medyczna.
Mimo że objawy te mogą być normalne, osoby z lękiem zdrowotnym mogą doświadczać zwiększonego poziomu lęku przed chorobami, które nie są związane z ich objawami. Ponadto osoba taka może słabo rozumieć doznania cielesne i choroby. Może to również wynikać z faktu, że członkowie rodziny, którzy nadmiernie martwią się o swoje zdrowie, cierpieli w dzieciństwie na poważne choroby. Objawy te mogą prowadzić do podwyższonego poziomu niepokoju, uniemożliwiając ludziom czerpanie pełnej radości z życia.
Leczenie hipochondrii
Nie ma jednej przyczyny hipochondrii, ale jest ona bardzo rozpowszechniona i może prowadzić do znacznego obciążenia systemu opieki zdrowotnej. Osoby takie marnują rocznie do 20 miliardów dolarów amerykańskich zasobów medycznych. Często czują się też zmuszone do szukania porady lekarskiej, gdy doświadczają nawet drobnych, uciążliwych objawów. Wzrost kosztów leczenia jest częściowo spowodowany rozpowszechnieniem informacji medycznych w Internecie. Hipochondrycy mogą też dzięki tym informacjom odkrywać nowe schorzenia i choroby.
Książka Dillona bada związki między lękami zdrowotnymi a pracą twórczą. Posługując się studiami przypadków, autor proponuje, by istniał intymny związek między lękami zdrowotnymi a pracą twórczą. Choć wszyscy hipochondrycy Dillona mają te same objawy, dowody i definicja choroby zmieniają się w każdym z dziewięciu analizowanych przez niego przypadków.
Historycznie stan podobny do hipochondrii był opisywany jako forma szaleństwa. Samuel Taylor Coleridge uważał hipochondrię za „podział szaleństwa”, w którym rozróżniano zaburzenia rozumu i pojmowania. Ostatecznie w XVIII wieku hipochondrię zakwalifikowano jako stan psychiczny odrębny od obłędu. Jednak choroba ta rzadko prowadzi do obłędu.
Oprócz terapii poznawczo-behawioralnej terapeuci mogą przepisywać leki mające na celu leczenie tego zaburzenia. Celem tych terapii jest zidentyfikowanie myśli, które nasilają objawy, i nauczenie pacjentów skutecznego radzenia sobie z nimi. Kolejnym rodzajem terapii jest behawioralna terapia zarządzania stresem (BSM). Uczy ona pacjentów radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami poprzez zmniejszenie częstotliwości występowania negatywnych myśli dotyczących ich choroby. Techniki uważności (mindfulness) również mogą pomóc w zwalczaniu objawów hipochondrii. Nie udowodniono, aby dieta i sposób odżywiania poprawiały stan pacjenta, chociaż unikanie kofeiny i alkoholu może być korzystne.
Jak rozpoznać hipochondrię?
Tendencja do identyfikowania u siebie chorób może być wynikiem depresji lub urazu psychologicznego, może też występować w związku z przyjmowaniem pewnych leków. Na przykład osoba, która straciła bliskiego krewnego na raka, może zacząć nasłuchiwać, czy w jej organizmie nie ma objawów nowotworu, lub postrzegać zmiany w funkcjonowaniu narządów jako wskaźniki choroby. Na nasilenie stanu prehipochondrycznego wpływa stres i przyjmowane leki, a tendencja ta wzrasta wraz z wiekiem. Nawet osoby, które są bardzo wybuchowe lub nadmiernie melancholijne, mogą wykazywać tę skłonność.
Pierwszym krokiem do rozpoznania hipochondrii jest poznanie jej przyczyn. Osoby nadmiernie dbające o swoje zdrowie mogą być bardziej skłonne do hipochondrii niż inni ludzie. Najlepiej jest rozmawiać z nimi o ich obawach i znaleźć sposoby na złagodzenie ich uczuć. Rozmowa z nimi o ich obawach i zmartwieniach pomoże im zrelatywizować ich własny strach i uświadomić sobie, że jest on bezpodstawny.
Osoba cierpiąca na hipochondrię może mieć chorobę, która nie ma przyczyny fizjologicznej, np. chorobę dziecięcą. Chociaż takie stany są nieszkodliwe, mogą powodować nadmierne myślenie o sobie, co prowadzi do zwiększonego poziomu lęku. Osoby z tym zaburzeniem często ignorują tradycyjne wyjaśnienia swoich objawów. Osoba cierpiąca na ból głowy może wyobrażać sobie, że ma guza mózgu, ignorując powszechne wyjaśnienie, jakim jest cefalgia. Ktoś, kto ma kaszel, może wierzyć, że cierpi na gruźlicę, a ból żołądka może interpretować jako chorobę wrzodową lub długotrwałe głodzenie się.
Kiedy pacjent przyzna, że ma problem psychiczno-emocjonalny, następnym krokiem jest leczenie tego zaburzenia. Chociaż osoba cierpiąca na hipochondrię może być w stanie pokonać ją samodzielnie, przezwyciężenie jej będzie wymagało zmiany w jej wewnętrznym świecie. Wielu hipochondryków nie chce szukać pomocy, ponieważ mają obsesję na punkcie szukania choroby w sobie. Na szczęście istnieją różne metody leczenia, które mogą pomóc hipochondrykowi w powrocie do zdrowia.
Osoba cierpiąca na hipochondrię często ma obsesję na punkcie własnego zdrowia i obawia się, że zapadnie na śmiertelną chorobę. Może ignorować lekarzy i samodzielnie diagnozować u siebie objawy choroby, a nawet leczyć je za pomocą leków. W wyniku nadmiernego zamartwiania się osoba cierpiąca na hipochondrię może odczuwać silny ból fizyczny. Jednak pomimo wielu problemów fizycznych, które mogą nie występować, hipochondryk cierpi z powodu nadmiernego lęku przed śmiercią.
