Psychoza w chorobie Parkinsona jest częstym problemem i często jest błędnie diagnozowana jako halucynacje. Objawy psychozy w chorobie Parkinsona mogą być niezagrażające lub bardzo poważne. Pacjenci z PD często doświadczają halucynacji słuchowych oraz halucynacji wzrokowych. Najlepszym sposobem na określenie ciężkości psychozy w chorobie Parkinsona jest rozmowa z lekarzem lub neuropsychiatrą.
Spis treści artykułu
Halucynacje w chorobie Parkinsona
Najczęstszym objawem psychotycznym w chorobie Parkinsona (PD) są niewielkie halucynacje (MH). Halucynacje te występują przed wystąpieniem objawów ruchowych i mogą być wczesnym predyktorem poważniejszych stanów poznawczych i psychotycznych w późniejszym okresie. Nowe badanie miało na celu poznanie charakterystyki MH i ich korelacji z ciężkością PD. Uczestników oceniano za pomocą Zunifikowanej Skali Oceny Choroby Parkinsona (Movement Disorders Society Unified Parkinson’s Disease Rating Scale, Part I) i zakwalifikowano ich do grupy osób z MHs lub bez halucynacji.
Ostatnie badanie przeprowadzone wśród osób z chorobą Parkinsona wykazało, że prawie 75% osób z tą chorobą zgłasza występowanie zaburzeń snu. Może to być spowodowane objawami lub skutkami ubocznymi leków. Osoby z chorobą Parkinsona, u których występują zakłócenia snu, są bardziej podatne na psychozy. Halucynacje mogą wystąpić o każdej porze, ale częściej pojawiają się w nocy, ponieważ pacjenci z chorobą Parkinsona są zdezorientowani w ciemności. Próba budzenia się o tej samej porze każdego dnia może zmniejszyć liczbę halucynacji.
Psychoza w chorobie Parkinsona jest zaliczana do zaburzeń neuropsychiatrycznych. Psychoza dotyczy układu nerwowego, psychiatrii i zdrowia psychicznego. Występuje ona często u osób z tą chorobą. Należy jednak pamiętać, że występowanie halucynacji nie musi oznaczać, że osoba z chorobą cierpi na Parkinsona. Pacjent z psychozą powinien natychmiast szukać pomocy lekarskiej, ponieważ może być konieczne dostosowanie leków w celu złagodzenia objawów psychozy.
Niektóre osoby z chorobą mogą doświadczać halucynacji w innych modalnościach, w tym wzroku i słuchu. Halucynacje te są często mniej uformowane i mogą być mniej zagrażające. Pacjenci, którzy są świadomi swoich halucynacji, mogą opracować strategie radzenia sobie z nimi. Pomocne może być dobre oświetlenie, stymulujące zajęcia w ciągu dnia oraz angażowanie się w stymulujące zajęcia wieczorne. Osoby, które nie znają przyczyn swoich halucynacji, powinny omówić tę sytuację z lekarzem i rodziną.
Mimo że większość przypadków halucynacji u pacjentów z chorobą Parkinsona jest łagodna, psychozy nadal towarzyszą temu schorzeniu neurodegeneracyjnemu. Wielu pacjentów ma halucynacje i urojenia, mimo że rozpoznano u nich chorobę Parkinsona. Chociaż halucynacje te nie wymagają stosowania leków przeciwpsychotycznych, mogą być związane z innymi poważnymi objawami. Psychoza objawowa jest często wynikiem stanu urojeniowego lub kombinacji czynników.
Leki przeciwpsychotyczne, takie jak pimawanseryna, mogą być przepisywane w celu leczenia halucynacji w PD. Leki te oddziałują na neuroprzekaźnik serotoninę i poprawiają jakość snu. Jednak ten sposób leczenia nie jest skuteczny w każdym przypadku. Pacjentom z chorobą Parkinsona mogą być przepisywane także inne leki, takie jak leki przeciwpsychotyczne. Istnieje również coraz więcej badań dotyczących skuteczności leków przeciwpsychotycznych w tym schorzeniu.
Możliwy związek między leczeniem dopaminergicznym a psychozą u pacjentów z PD
Psychoza u pacjentów z chorobą Parkinsona (PD) jest coraz częściej rozpoznawanym czynnikiem ryzyka. Pojawiło się wiele doniesień opisujących indukcję psychozy przez powszechnie stosowane leki z grupy DA. W jednym z doniesień stwierdzono, że praktycznie wszystkie leki przeciw parkinsonizmowi mogą wywoływać psychozę. Aarsland i wsp. nie stwierdzili związku między terapią dopaminergiczną a występowaniem halucynacji, ale ropinirol i lewodopa wywoływały częstsze objawy psychotyczne.
Zaburzenia lękowe są częstym działaniem niepożądanym terapii dopaminergicznej, zwłaszcza u osób z PD we wczesnym stadium. Choć może się to wydawać sprzeczne z intuicją, zaburzenia lękowe są ściśle związane z PD. Mogą one również być konsekwencją zaburzeń funkcjonowania kory przedczołowej. Najnowsze badanie opublikowane w Neurology ujawnia, że terapia dopaminergiczna może powodować zwiększone ryzyko psychozy u pacjentów z chorobą Parkinsona.
Badania z wykorzystaniem modeli zwierzęcych wykazały, że terapia dopaminergiczna może zwiększać impulsywność u pacjentów z PD. Chociaż związek ten nie jest jasny, niektóre modele zwierzęce są obiecujące dla celów badawczych. Niektóre z tych badań obejmowały modele genetyczne oparte na nieprawidłowo sfałdowanych białkach w mózgu, które są wzbogacone o ciała Lewy’ego. Odkrycia te mają istotne implikacje dla zrozumienia patofizjologii różnych zaburzeń neuropsychiatrycznych.
Leczenie farmakologiczne PD ma na celu oddziaływanie na szlaki 5-HT i DA. W przypadku klozapiny i pimawanseryny, które działają na szlak DA, zaobserwowano korzyści w zakresie objawów psychotycznych. Wiele badań wymaga jednak dalszych badań, aby ustalić, czy terapia dopaminergiczna ma jakikolwiek wpływ na objawy psychotyczne u pacjentów z PD.
W badaniu sponsorowanym przez Movement Disorder Society stwierdzono związek między terapią dopaminergiczną a objawami psychotycznymi u pacjentów z PD. W badaniu tym przeszkolony neurolog oceniał pacjentów w czasie włączania i wyłączania lewodopy. Wyniki te porównano z wynikami grupy nieleczonej, w skład której wchodziły 143 zdrowe osoby. Wyniki te są rezultatem wielu badań z udziałem pacjentów z chorobą Parkinsona.
W badaniu przeprowadzonym wśród pacjentów z chorobą Parkinsona stwierdzono istotną korelację między występowaniem epizodów psychotycznych a liczbą jednocześnie stosowanych leków. Badanie wykazało, że pacjenci z objawami psychotycznymi częściej przyjmowali pergolid, który jest pochodną ergoliny DA. Wyniki te nie mogły być wyjaśnione efektem grupowym. Jeśli pergolid był związany z epizodami psychotycznymi, to lewodopa wiązała się z mniejszym ryzykiem wystąpienia psychozy, podczas gdy pacjenci bez objawów psychotycznych mieli mniejsze szanse.
Apatia jest efektem ubocznym głębokiej stymulacji mózgu u pacjentów z PD. W kilku badaniach wykorzystano model stymulacji STN do zbadania tego powikłania. Jeune i wsp. stwierdzili związek między stymulacją STN a apatią u pacjentów z PD. Konieczne są jednak dalsze badania, aby potwierdzić tę zależność. Należy zauważyć, że w tym modelu depresja jest związana z wyższym metabolizmem glukozy w regionie Brodmanna i zmniejszeniem apatii w regionach NHP-NPC.
Leki stosowane w leczeniu psychozy w PD
Do niedawna jedynymi lekami stosowanymi w leczeniu psychozy u osób z PD były leki obniżające napięcie dopaminergiczne. To skrajne podejście prowadziło do szybkiego pogorszenia funkcji motorycznych i ryzyka rozwoju złośliwego zespołu neuroleptycznego. Do lat 90. XX wieku wszyscy antagoniści receptorów dopaminergicznych D2-podobnych mieli niedopuszczalne motoryczne działania niepożądane. Następnie wprowadzono atypowe leki przeciwpsychotyczne. Leki te są ukierunkowane na wiele różnych receptorów i uważa się, że mają korzystny wpływ na psychozę.
Pacjenci z psychozą zazwyczaj doświadczają urojeń lub halucynacji. Halucynacje wzrokowe przedstawiają ludzi lub zwierzęta i zwykle występują w nocy. Mogą one również dotyczyć problemów finansowych lub niewierności małżonków. W przypadku obu rodzajów urojeń nie można udowodnić, że są one fałszywe. Pacjenci ci mogą również mieć poważne objawy fizyczne i muszą być umieszczeni w domu opieki.
Oprócz leków przeciwpsychotycznych w leczeniu psychozy powszechnie stosuje się inne leki przeciwdepresyjne. Leki przeciwpsychotyczne mogą w rzeczywistości pogarszać stan pacjentów z chorobą Parkinsona i istnieje niewiele badań, w których badano ich skuteczność u tych pacjentów. Mimo to, stosowanie leków przeciwpsychotycznych u pacjentów z demencją wiąże się z wyższym ryzykiem śmiertelności. Z tego powodu badacze z Veterans Health Administration przeanalizowali schematy przepisywania AP w dużej kohorcie pacjentów z PD. Następnie zbadali czynniki predykcyjne i wzorce przepisywania AP w czasie.
Psychoza w chorobie Parkinsona jest częstym działaniem niepożądanym leków. Może ona przybierać różne formy, od łagodnych złudzeń po żywe sny, a nawet urojenia paranoidalne. Chociaż dokładna przyczyna nie jest jeszcze znana, skutki uboczne leków stosowanych w chorobie Parkinsona mogą być wyniszczające zarówno dla pacjentów, jak i ich opiekunów. Dlatego właściwe postępowanie w przypadku psychozy ma zasadnicze znaczenie dla poprawy jakości życia osób z chorobą Parkinsona.
Wielokrotnie w leczeniu psychozy u pacjentów z chorobą Parkinsona stosowano leki niezarejestrowane, ale mają one niekorzystny wpływ na funkcje motoryczne. Nuplazid, na przykład, jest pierwszym lekiem zatwierdzonym przez FDA do leczenia psychozy w chorobie Parkinsona. W porównaniu z innymi lekami przeciwpsychotycznymi, Nuplazid nie upośledza funkcji motorycznych. To sprawia, że jest on doskonałą opcją dla osób z chorobą Parkinsona.
Nowe badanie sugeruje, że klozapina może mieć działania niepożądane u niektórych pacjentów. Kwetiapina, dibenzotiazepina, jest lekiem przeciwpsychotycznym, który nie wymaga monitorowania krwi i jest szeroko stosowany w chorobie Parkinsona. Chociaż kwetiapina nie jest idealnym lekiem w leczeniu psychoz w chorobie Parkinsona, okazała się skuteczna w pewnej podgrupie pacjentów z tym schorzeniem.
Kwetiapina i klozapina mają podobne działanie. Oba leki zmniejszają częstość występowania urojeń i halucynacji. W tym badaniu kwetiapina nie wykazała jednak znaczących wyników. Oba leki mają jednak pewne wady. Chociaż oba leki są skuteczne, niektóre osoby z chorobą Parkinsona wymagają ścisłej obserwacji, aby uniknąć przedawkowania.
